تعریف
گفتاردرمانی علم آسیب شناسی و درمان اختلالات گفتار و زبان می باشد که در 3 حیطة تشخیص- ارزیابی و درمان در قالب اهداف کوتاه و بلند مدت مطرح می شود.
اختلالات و آسیب های گفتاری که شامل 4 بخش می باشد.

 روانی
به هم ریختن روانی، نظم و سلیس بودن گفتار و ایجاد وقفه های نابجا و تکرار و مکث و بلاک در اندامهای گویایی معمولاً همراه علایم ثانویه مانند حرکت دادن یکی از اندام ها می باشد. مانند افراد لکنتی و بریده گویی .
 
 تولید
تلفظ غلط صداها از نظر جایگاه تلفظ در دهان و یا جابجایی صداهای گفتاری و یاعدم تولید صدای مربوطه در کلمه مانند کودکان با اختلالات تلفظی و ناشنوا و کودکان عقب مانده ذهنی.

 صوت
اختلال عملکردی در تارهای صوتی بامنشاء بیماری هایی مانند پولیپ، زگیل ، ندول و پرکاری تارهای صوتی که باعث آفونی ، دیسفونی، خشونت صدا و زیر و بمی نا مناسب در گفتار می شود.

 تشدید
اگر اختلال در اندازه، شکل و سطح ساختار ها وحفرات تشدیدی کانال گویایی( از تارهای صوتی تا خروج هوا از لب ها) ایجاد شود، امواج صوتی رزنانس مناسبی در جایگاه خود پیدا نمیکند و باعث صدای تو دماغی می گردد که این اختلال بیشتر در کودکان با شکاف کام دیده می شود.

مرحله ارزیابی

- تشخیص نوع اختلال، پرونده نویسی، برقراری ارتباط، گرفتن اطلاعات لازم در مورد تاریخچه پزشکی بیمار که با توجه به نوع اختلال و سن بیمار این ارزیابی و اطلاعات متفاوت می باشد.
- بررسی وضعیت فرهنگی خانواده و آگاه کردن خانواده از نوع اختلال( خاص اگر بیمار کودک باشد).
- اعلام پیش آگهی بیماری به خانواده
- ارائه راهکارهای لازم ، آموزش مناسب ، چگونگی استفاده از وسایل کمک آموزشی به خانواده ، مشاورات لازم جهت از بین بردن رفتار های غلط آموزشی و برقراری ارتباط صحیح با بیمار(خاص اگر کودک باشد).
- درصورت نیاز ارجاع به متخصص مربوطه

درمان  

1- آموزش مفاهیم اولیه: تحریک آواسازی، تربیت شنیداری، افزایش توجه و تمرکز، افزایش حافظه شنیداری و بینایی(کوتاه مدت) و فیدبک بینایی در بیماران دچار تأخیر در گفتار.
2- تربیت شنیداری،افزایش خزانه واژگان، افزایش طول جملات در بیماران کم شنوا.
3- آرام سازی، کشیدگی، بالابردن آگاهی خانواده، از بین بردن رفتارهای غلط گفتاری( مانند سرعت زیاد در گفتار) و فیدبک شنیداری در کودکان لکنتی.
4- آرام سازی، بالابردن آگاهی فرد از لکنت، تغییر دیدگاه بیمار در بزرگسالان لکنتی.
5-  ماساژها، افزایش دامنه حرکات اندام های گویایی، افزایش سرعت اندام های گویایی، افزایش توجه و تمرکز، بالا بردن قدرت زبانی در کودکان فلج مغزی.
6- تصحیح صداها،آواها از طریق آموزش جایگاه صدا در دهان، از طریق فیدبک شنیداری و تکرار و تمرین در بیماران با اختلال تلفظی.
7- تقویت عضلات نرم کام در حفره دهانی- تحریک رفلکس Gag- تصحیح صداها در بیماران تشدیدی- شکاف کام.
8- مشاورات لازم مانند استراحت صوتی- استفاده درست از تارهای صوتی و تمرینات خاص گفتاری در بیماران با گرفتگی صدا.