آموزش به بیمار

مسول واحد: فریبا مرادی(کارشناس پرستاری)

کارشناس واحد : خدیجه نوری (کارشناس پرستاری)

در جهان پیشرفته امروزی کسب دانش و بهره مندی از آن یکی از اساسی ترین عناصر بنیادی در زمینه توسعه و توسعه یافتگی است.

حفظ سلامتی نسبت به درمان از اهمیت ویژه ای برخوردار است که این امر نیازمند کسب دانش و تغییر نگرش درباره  سلامتی می باشد.اقامت کوتاه در بیمارستان و آمادگی برای ادامه درمان در خارج از بیمارستان علاوه بر کاهش هزینه های درمانی از ابتلا بیمار به عفونت های بیمارستانی  ودیگر عوارض جسمی روانی ناشی از بستری به مدت  طولانی در بیمارستان می کاهد.

انسان در هر موقعیتی سعی می کند تا با فراگیری دانش و مهارت های خاص توانایی خود را برای سازش با موقعیت جدید افزایش دهد.بیماری و بستری شدن در بیمارستان یک موقعیت جدید و پر استرس برای بیمار و خانواده وی می باشد که آموزش برای تطابق بهتر فرد با موقعیت جدید ضروری می باشد.

بیمار حق دارد از درمانگران خود در مورد تشخیص نوع درمان و سیر  بیماری اطلاعات دقیق بخواهد و آنها این اطلاعات را باید به زبان ساده به بیمار بازگو کنند.

آموزش به بیمار و خانواده به بیماران کمک می کند که در برنامه مراقبتی خودشان مشارکت بهتری داشته و تصمیمات آگاهانه بگیرند.

هدف اصلی ار آموزش به بیمار درگیر کردن افراد در امر مراقبت از خود به منظور افزایش کیفیت خدمات ارائه شده و ارتقای سطح سلامت می باشد.آموزش زمانی صورت می گیرد که بیمار با پزشک ، پرستار یا درمانگر خود ارتباط متقابل پیدا کند دیگران به موازات تامین خدمات ویژه ؛ مانند: توانبخشی ، تغذیه درمانی ، روان درمانی یا آماده کردن بیمار برای ترخیص یا تداوم مراقبت در منزل آموزشی را تامین کنند. ازآنجا که تعداد زیادی از کارکنان به آموزش بیماران و خانواده هایشان کمک می کنند ،این موضوع اهمیت دارد که آنها فعالیت هایشان را هماهنگ ساخته و بر روی آنچه بیماران نیاز دارند تا بیاموزند تمرکز و برنامه ریزی نمایند.

در راستای  اجرایی ساختن استانداردهای اعتبار بخشی بیمارستانها که از شاخص ترین استاندارد های بیمار محور آن آموزش به بیمار و خانواده می باشد،مدیریت مرکز آ.د. فارابی تصمیم به راه اندازی واحد آموزش به بیمار نموده است که بواسطه صدور ابلاغ به یک نفر از پرستاران این مرکز  از تاریخ بهمن ماه سال 1390 این واحد فعالیت خود را آغاز نموده است.با توجه به رسالت واقعی مرکز که ارائه خدمات تشخیصی ،درمانی، آموزشی ، تحقیقاتی و بازتوانی به بیماران مغز و اعصاب و اعصاب و روان می باشد و همچنین به دلیل طولانی بودن پروسه درمان بیماران مراجعه کننده به این مرکز که که حتی پس از ترخیص از بیمارستان به ادامه مراقبت ها در منزل نیاز  دارند اهمیت ارائه آموزش به بیمار و خانواده را در این مرکز دو چندان می نماید.

امروزه علیرغم تنوع و گوناگونی خدمات بهداشتی درمانی مسائلی همچون امنیت بیمار ،عوارض ناخواسته درمان و هزینه های سلامت بیش از پیش مورد توجه ودقت ا ندیشمندان قرار گرفته است.از سوی دیگر سازمانهای متعالی همچون بیمه ها برای بدست گرفتن سهم بیشتر در بازارهای ارائه خدمات و کاهش بهای تمام شده خود نیاز به بهبود کیفیت و رقابت در این موضوع را به خوبی احساس می نمایند.

آموزش موثر ، با ارزیابی نیازهای آموزشی بیمار و خانواده شروع می شود .این ارزیابی مشخص می کند که نه تنها آنها در خصوص چه نیاز هایی باید آموزش ببیند بلکه بهترین روش را هم تعیین می کنند بهترین شکل یادگیری زمانی است که با سلایق آموزشی ، مذهبی ،معیارهای فرهنگی ، مهارت خواندن و نوشتن و زبان بیمار تناسب داشته باشد و در مرحله مناسبی در فرآیند مراقبت صورت پذیرد.

اهداف آموزش بیمار از سه دیدگاه مورد بررسی قرار می گیرد:

سازمانی ،بیمار ،متخصص

 برای پاسخگویی به این پرسش که چرا باید به بیمار آموزش دهیم ؛بهتر است اهداف اصلی آموزشی به بیمار را بر اساس این سه دیدگاه بیان کنیم.

    1- هدف سازمانی     

                   ü   ارتقا ء سطح سلامت در جامعه

   2- اهداف مربوط به بیمار:

ü  کسب اطلاعات دقیق در مورد وضعیت سلامت خود(اهمیت موضوع رابرای اجرای دستورات مراقبتی درک میکند و به علت بها دادن به بیماراحساس خوبی برای وی ایجاد می نماید.)

ü  افزایش توانایی جهت سازگاری با موقعیت جدید، تصمیم گیری و برنامه ریزی مناسب بهداشتی درمانی

ü       یادگیری مهارتها جهت پیشبرد مراقبت از خود واستفاده بهینه از خدمات بهداشتی

3-    اهداف مربوط به متخصصین:

ü       افزایش کیفیت مراقبتها

ü       افزایش پذیرش رفتار از سوی بیمار

ü       فعال نمودن روحیه مسولیت پذیری بیمار برای حفظ سلامتی خود

ü       افزایش رضایت بیمار

ü       کسب رضایتنامه رسمی از بیمار در مواقع لزوم

فرآیند اجرایی آموزش به بیماردر مرکز آ.د.فارابی

پس از مراجعه بیمار جهت بستری بلافاصله آموزش به بیمار آغاز می گردد.قوانین و مقررات بستری در بیمارستان ،مدارک مورد نیاز ،فرایند بستری و انتقال بیمار و......از طریق  پمفلت یا بنر های نصب شده به اطلاع مراجعه کنندگان خواهد رسید .از بدو بستری آموزش به بیمار و خانواده با همکاری پزشکان ،رزیدنت ها،پرستاران و روانشناسان باارزیابی آموزشی بیمار آغاز شده و در طول بستری وزمان ترخیص آموزشها به بیمار وخانواده ارائه وفرم آموزش به بیمار وبروشور آموزشی در زمینه خود مراقبتی به آنها تحویل داده میشود.وپس از ترخیص نیز کلیه بیماران سکته مغزی که رضایت داشته باشند به مدت یکسال بصورت تلفنی پیگیری می گردند وهمچنین 10تا20درصداز سایر بیماران مرکز نیزحداقل یک بار پس از ترخیص پیگیری تلفنی می گردند..در مورد بیمارا ن روانپزشکی مزمن حتی پس از ترخیص  بیمار، خانواده ها جهت شرکت در جلسات پرسش و پاسخ و روش های صحیح برخورد با بیماران دعوت شده و اطلاعات لازم توسط متخصصین محترم مرکز در اختیار آنان قرار می گیرد.